Tekst behandeling Programmabegroting 2020

8 november 2019

Donderdag 7 november is de Programmabegroting 2020 behandeld door de Laarbeekse gemeenteraad. Dit is de tekst die fractievoorzitter Ronnie Tijssen heeft gebruikt in de 1e termijn, waarin alle partijen 10 minuten kregen om hun zegje te doen, tijdens de behandeling van dit belangrijke agendapunt;

‘Er is veel verandert sinds de voorbereiding van de Kadernota, waarvan de programmabegroting 2020 het resultaat is, van start ging. Voor ons is dit dan ook een soort van beschouwing op die gebeurtenissen, waarbij de financiën steeds centraal stonden en staan. Met een voorgestelde toename van de lokale belastingdruk in 2020 van in totaal liefst 26% per woonruimte, worden Laarbeekse gezinnen en individuen financieel flink geraakt. Hoewel het ons land economisch al een aantal jaren voor de wind gaat, hebben veel mensen hier nog weinig of in ieder geval te weinig van gemerkt. De landelijke politiek belooft telkens positieve financiële ontwikkelingen voor iedereen, maar in de praktijk is hier tot op heden vaak nog niet veel van terecht gekomen. De lasten blijven continu stijgen, terwijl daar voor velen geen gelijke inkomstenstijging tegenover staat.  Denk hierbij b.v. aan: stijging van zorgpremies, niet indexeren of zelfs korten van pensioenen, minder grote loonstijgingen dan verwacht zouden mogen worden, de beruchte btw-verhoging, continu stijgende verzekeringspremies, stijgende energierekening, voor velen onbetaalbaar geworden koopwoningen, stijgende huurprijzen van woningen, dure kinderopvang, hoge studiekosten voor kinderen, de extra verhoging van de wegenbelasting in Noord-Brabant, de oplopende waterschapsbelasting, en zo kunnen we nog wel even doorgaan.

Hier bovenop komen dan nog de lokale lasten. De enige lasten waar wij als politiek in Laarbeek invloed op hebben. De begroting van volgend jaar gaat uit van een ozb-verhoging van liefst 28%, en daarbovenop komt nog de verhoging van de afvalstoffenheffing en de forse verhoging voor het ophalen van de grijze en groene container. Wanneer we de in 2020 stijgende lasten van ozb, afvalstoffenheffing en rioolheffing in Laarbeek bij elkaar optellen, komen we op een bedrag van gemiddeld ruim 93 euro per inwoner meer (iedereen, dus jong en oud meegeteld). Met name de voorgestelde ozb-verhoging van 28%, waarover 1 ½ jaar geleden in het 5-partijenakkooord toch heel duidelijke afspraken zijn gemaakt (3%) en waar de andere partijen nu wat gemakkelijk overheen stappen, is ons daarbij een doorn in het oog.

Natuurlijk hebben ook wij zorgen over b.v. de financiële middelen die er vanuit het rijk naar de gemeente komen, en de oplopende zorgkosten in met name de jeugdzorg. Het is onzes inziens echter te gemakkelijk om de tekorten dan maar rechtstreeks op de Laarbeekse inwoners te verhalen. Uiteraard moet er druk op politiek Den Haag gezet worden om met meer geld over de brug te komen. We moeten als gemeente echter ook onze eigen boontjes doppen. Daarbij willen wij eerst kijken naar wat we anders kunnen doen, alvorens de lasten voor onze inwoners te verhogen.

De afgelopen jaren waren financieel geen onverdeeld succes voor Laarbeek. Veel geld is er gestoken in projecten als b.v. de ‘Dragons Den’ (waar slechts enkele projecten geheel van zijn afgerond), en de Groenste gemeente van Nederland en Europa (wat eenmalig een stukje p.r. heeft opgeleverd, maar verder weinig aantoonbaars). Een aantal straten en buurten zijn met gemeentegeld ‘groener’ geworden. Zelfwerkzaamheid van inwoners, ook over meerdere jaren, was en is daarbij een must. Helaas zien we de eerste groenprojecten alweer sneuvelen.

Positief zijn wij over het feit dat er al een aantal, ook door PNL gewenste, bezuinigingsmaatregelen verwerkt zijn. In tijden van minder financiële middelen moeten we als gemeente, net als iedereen dat thuis ook doet, alleen datgene doen wat nodig en betaalbaar is. Niet wat eventueel ook nog leuk of aanvullend kan zijn, en vervolgens financiële problemen oplevert. De afgelopen jaren is er in Laarbeek duidelijk geen sterk financieel beleid gevoerd. De algemene reserve neemt alleen maar af en zal volgens de prognoses van nu in 2023 nog geen 2.5 miljoen euro meer zijn. Indien in de toekomst de reserve Grondexploitatierisico ontoereikend blijkt te zijn, wordt óók daarvoor nog eens een beroep gedaan op deze algemene reserve. Een heldere financiële kijk en visie richting toekomst is dan ook hard nodig.

PNL is nog steeds overtuigd van het feit dat extra bezuinigingen mogelijk zijn. Wij kiezen daarbij, zoals u kunt zien in de amendementen die wij vandaag indienen, zeker ook voor minder populaire bezuinigingen. Een goed voorbeeld voor ons en anderen zou Senzer kunnen zijn. Daar bleek onlangs een bezuiniging van 3.4 miljoen euro mogelijk te zijn. Een reductie van 42 formatieplaatsen wordt gerealiseerd. Zij willen en durven dus! Dat hadden we een jaar geleden ook niet gedacht.

PNL heeft tegen de kadernota 2020 gestemd vanwege de voor ons veel te forse ozb -verhoging. Dat is namelijk niet wat wij, en overigens waren we daarin niet de enige partij, onze kiezers (toch bijna de helft van de Laarbeekse stemmers) hebben beloofd. Niet instemmen met de kadernota, en dus recht doen aan wat onze kiezers willen, betekende het einde voor PNL in de coalitie. Wij konden niet anders, en dat wist iedereen in deze raad. Toch konden de andere partijen zich helaas niet vinden in ons eenvoudige en volkomen legitieme voorstel om de kadernota aan te houden (er dus niet over te stemmen) en eerst gezamenlijk verder te praten over mogelijk aanvullende bezuinigingsmaatregelen. Het zou een klein gebaar geweest zijn van de 4 andere partijen om de coalitie bijeen te houden. De wil daartoe was er duidelijk niet. Dat bleek ook daarna. PNL mocht namelijk nog wel aanschuiven, maar dan zonder wethouder. Alweer een onmogelijke keuze uiteraard.

De kans is aanwezig dat wij opnieuw, volkomen onterecht, worden beticht van populisme en onmogelijke bezuinigingsmaatregelen. Wij hebben onze kiezers echter iets beloofd en staan voor die afspraak, ongeacht de consequenties voor onszelf. Wij zijn van mening dat onmogelijke bezuinigingsmaatregelen nauwelijks bestaan. Bezuinigen gaat over het maken van keuzes. Keuzes die altijd te maken zijn. Dat is ook niet anders dan in iedere normale gezinssituatie. Als een gezin moet kiezen tussen het kopen van brood en beleg of een andere TV, is de keuze ook snel gemaakt. Vandaag lezen we in de krant dat de kloof tussen rijk en arm groeit in Brainport regio Eindhoven. Wij willen niet bijdragen aan die tweedeling. Helaas voelen wij tot op heden in deze raad nog niet de echte wil om de lasten voor onze burgers zo laag mogelijk te houden. De mogelijkheden zijn er echter wel. Waar een wil is, is een weg. Het gaat om keuzes maken! Durven maken vooral ook. Wij maken ze vandaag!

Zaken die ons als Laarbeek ook raken zijn b.v. de Regionale Energie Strategie (RES), de bedrijvigheid in Laarbeek, en de zorgen om de stikstof en PFAS stoffen problematiek. Hoewel we daar lokaal niet veel invloed op hebben, zijn bij dat laatste vooral werkbare regels en duidelijkheid voor langere termijn belangrijke factoren. Een van de waarschijnlijk weinige dingen die we daar als Laarbeek, liefst samen met de regio, aan kunnen bijdragen is hier provinciaal en landelijk op aandringen.

Bij de Regionale Energie Strategie (RES) is het wat PNL betreft vooral belangrijk zaken regionaal samen op te pakken. Wij zijn er niet voor om lokaal zelf overal het wiel voor uit te gaan vinden. Wat ons betreft moeten we hierbij niet helemaal achteraan gaan lopen, maar hoeven we ook niet de gemeente te zijn die voorop wil staan. Vaak levert dat namelijk niet het beste resultaat en kost het extra geld.

Wat ons zorgen baart is de leegstand van winkelpanden in Laarbeek. De destijds uitgesproken ambitie van de centrummanager dat eind 2018 b.v. alle winkels op het Beek en Donkse Piet van Thielplein weer vol zouden zitten, is allesbehalve bewaarheid. We zien dat het steeds lastiger wordt voor leegkomende winkelpanden weer opnieuw invulling te vinden. Hoewel dit niet alleen een Laarbeeks probleem is hopen we dat de ondernemers, die nu het stokje van de vertrekkende centrummanager gaan overnemen, hier de juiste ideeën en uitvoering voor kunnen vinden. Het is niet goed voor de leefbaarheid van iedere Laarbeekse kern, wanneer het winkelbestand krimpt. Verder blijft het uiteraard van belang dat er grond verkocht blijft worden op bedrijventerrein Bemmer 4.  Tevens willen we hier ook nogmaals onze zorg en verontwaardiging uitspreken over het feit dat het Ondernemersfonds Laarbeek, hoewel nu gelukkig meer transparantie is beloofd, tot op heden nog steeds geen gedetailleerde financiële verantwoording heeft afgelegd.

Vandaag besluiten wij over de begroting van 2020. Het is nog niet te laat de lokale lasten, de enige waar wij als Laarbeekse raad invloed op hebben, te verlagen. Lage lasten behouden betekent natuurlijk ook dat vrijwel iedereen daar een bijdrage aan moet leveren. Allemaal een beetje, dan houden we Laarbeek voor zoveel mogelijk mensen betaalbaar, financieel aantrekkelijk, en fijn om te wonen en te leven. Financieel moeten we gewoon weer wat meer ‘normaal’ gaan doen. Geen gekke dingen bedenken, maar een stukje terug naar de basis. Een vakantie naar ‘Verwegistan’ is leuk, maar een camping in de buurt is dat ook! Wij doen, middels een aantal amendementen, vandaag opnieuw voorstellen om tot minder hoge lastenverzwaring voor onze inwoners te komen. Als PNL zijn wij ervan overtuigd dat het kan, mits er maar bij iedereen de wil en durf is. Wij hopen oprecht dat er dit keer, in het belang van onze inwoners, met andere ogen naar wordt gekeken.’

Terug naar het overzicht