PNL tekst behandeling Begroting 2022
12 november 2021
Donderdagavond 11 november vond de behandeling van de Laarbeekse begroting 2022 plaats. Dit is de tekst van PNL zoals die tijdens de beschouwing is uitgesproken.
Inleiding
Voorzitter: Zonder enig voorbehoud zijn wij oprecht blij met de voorgestelde begroting 2022. Mooie cijfers voor de komende jaren, geld voor extra zaken en een verlaging van de ozb-opbrengst. Al met al goede ontwikkelingen voor Laarbeek en onze inwoners.
Als PNL delen we vandaag echter ook onze belangrijkste zorgen, aanvullende wensen en mogelijke verbeterpunten.
Woningbouw
In de inleiding van de begroting staat dat er stevige vooruitgang is geboekt op het gebied van woningbouw. Hier plaatsen wij wel een kanttekening bij. Inderdaad is er veel gebouwd. Dat is echter gebeurd door het naar voren halen van al lang geleden gemaakte plannen. Als we naar de toekomst kijken, constateren we dat hier niet genoeg naar is gekeken. Ja, we mogen 300 extra woningen realiseren. Het gaat hierbij echter om bestaande gebouwen, die omgevormd kunnenworden naar woningen. Echte nieuwe woningbouwplannen zijn er volgens ons te weinig gemaakt. Aangezien er tussen plannen maken en uitvoeren vele jaren zitten, is er actie nodig.Als PNL hebben wij regelmatig gewezen op het belang van het maken van plannen en het scheppen van mogelijkheden voor woningbouw. Inbreiden waar dat nog mogelijk en gewenst is. Bouwen aan de randen van de kernen wanneer dat niet of te weinig mogelijk is.
Verder staat in de begroting geschreven dat de woningbouw in Laarbeek evenwichtig verdeeld dient te zijn over de 4 kernenen dat Aarle-Rixtel en Lieshout voorrang moeten krijgen. Die tekst kennen we nu we. Dat staat al precies hetzelfde beschreven in de begrotingen van 2019, 2020 en 2021. Prima als dit het beleid is, maar dan moet daar ook naar gehandeld worden. Als dat niet mogelijk blijkt te zijn, moeten dit soort beloftes niet gedaan worden.
Er is een groot woningtekort in ons land en dus ook in Laarbeek. Waar we ons het meest zorgen om maken is het tekort aan sociale huurwoningen en het feit dat het bijna onmogelijk is geworden ontwikkelaars nog zover te krijgen dat ze deze willen ontwikkelen. Financiële onaantrekkelijkheid van dit soort projecten is hiervan de oorzaak. Om dit soort plannen toch mogelijk te maken ontkomen we er bijna niet aan dat de gemeente, daar waar nodig en gewenst, financieel investeert. Een actueel voorbeeld hiervan zijn de plannen aan de Baverdestraat in Lieshout, waar we als gemeente tot op heden €650.000 investeren om dit mogelijk te maken. Als fractie hebben wij hier intern al over gesproken. Nu ook in de laatste commissie AZ vergaderingbleek dat meer partijen hier vergelijkbaar over lijken te denken, is voor ons het moment aangebroken hier daadwerkelijk iets mee te gaan doen. Wij dienen daarom vandaag een motie in waarin we het college oproepen met een voorstel te komen voor de oprichting van een ‘her-structureringsfonds t.b.v. de bouw van sociale huurwoningen’.
OZB-stijging
Dat de ozb de komende jaren minder gaat stijgen dan in de kadernota 2022 nog de bedoeling was doet ons en onze kiezers goed. Bijzonder vinden wij het wel dat de kadernota slechts een aantal maanden oud is en dat bij de behandeling ervan geen enkele wethouder of partij voor het PNL-idee was om de ozb in 2022 niet te laten stijgen en in 2023 t/m 2025 met alleen de inflatie. Het college schrijft zelf in haar persbericht (uitgestuurd na aanbieden begroting) dat de huidige cijfers het gevolg zijn van een verantwoord financieel beleid in de afgelopen jaren. Dit beleid was 3 maanden geleden, toen we ons voorstel deden, ook al bekend. Toch wilde toen niemand ons voorstel steunen. Zo vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen is het natuurlijk slim om nu met de eer te gaan strijken, maar helemaal fair is het in onze ogen niet. Uiteindelijk zijn we, zoals gezegd, voor het grootste deel wel blij met de huidige uitkomst en gaan we er maar vanuit dat het college toch naar PNL heeft geluisterd.
Het huidige voorstel over de ozb-stijgingen is dus net niet helemaal zoals wij dat in juli voorstelden. Daarom verzoeken wij vandaag opnieuw -middels een amendement- de ozb in 2022 niet te laten stijgen (0% dus). De financiële middelen daarvoor zijn er en we komen onze inwoners een beetje tegemoet na de hoge stijging over de afgelopen jaren. In 2018 spraken we namelijk gezamenlijk af dat deze 4 x 3% en dus 12% zou zijn. Uiteindelijk is dit -inclusief de voorliggende begroting- met ongeveer 36% het 3-voudige geworden. Dat lijkt éénmalig, maar betaald iedereen uiteraard jaar op jaar. Het leven wordt toch al fors duurder en wij hebben de mogelijkheid nu dat enigszins te verzachten. De fors stijgende energieprijzen, steeds duurdere boodschappen, oplopende zorgkosten, hoge prijzen aan de benzinepomp, wonen wat onbetaalbaar is geworden (als je al een woning kunt vinden), de verduurzaming waarbij we van iedereen een bijdrage gaan vragen, etc… Daarbij hoeven veel mensen met een pensioentje komend jaar waarschijnlijk opnieuw niet te rekenen op een verhoging daarvan. Er is ruimte binnen de huidige begroting om de ozb komend jaar niet te laten stijgen. Laten we als partijen daarom ook hierin samen optrekken door het amendement wat wij zullen indienen te steunen.
Uitbreiding personele bezetting
In hoeverre dit nodig en dus onoverkomelijk is, is voor ons als raadsleden moeilijk te bepalen. Feit is wel dat we veel extra geld uitgeven aan de uitbreiding van de personele bezetting. Wanneer de in deze begroting opgenomen voorstellen wordengoedgekeurd, betekent dat alleen in de laatste 2 jaar al ruim €900.000 aan extra jaarlijkse uitgaven voor extra personeel. Hier bovenop komen de extra kosten voor gemeenschappelijke regelingen, waarin uiteraard ook een groot gedeelte aan personele kosten zit. Een -voor Laarbeek financieel negatief- voorbeeld is de ODZOB. Laarbeek is hier grootgebruiker van. Alleen een stad als Eindhoven zit nog voor Laarbeek waar het gaat om het afnemen van diensten. We hebben dus niet alleen het personeel op het gemeentehuis zitten, maar ook bij o.a. de ODZOB en de andere Gemeenschappelijke Regelingen. Als we daar een berekening op los laten komen wij op ongeveer 100 fte die voor Laarbeek werken. Bijna net zoveel als het aantal mensen (116,72 fte) dat bij de gemeente in dienst is. In totaal hebben we dus eigenlijk ruim 200 fte in dienst. We beseffen dat het aantal gemeentelijke taken en uitdagingen niet minder wordt. Toch roepen we op om scherp te kijken naar wat echt nodig is. Slim organiseren en/of werken kan vaak ook al tot kostenvermindering leiden. Door de verdeling van het aantal mensen dat binnen en buiten het gemeentehuis voor Laarbeek werkt is een vergelijking met andere gemeenten overigens vrijwel onmogelijk.
Overige opmerkingen
“Zaken niet dichtregelen met beleidsnota’s” en “We staan open voor initiatieven vanuit de samenleving” staat er in het hoofdstuk ‘Burger en Bestuur’ geschreven. Dit is ons uit het hart gegrepen. Nederland kent vele wetten en regels. Zoveel, dat soms niemand nog weet hoe het nu precies zit. Niet dicht regelen en open staan voor initiatieven moet onzes inziens dan ook bovenaan staan. Kijken naar mogelijkheden en wat wel kan. Niet andersom. College, raadsleden en zeker ook ambtenaren moeten wat ons betreft op die manier denken en handelen. Wij hopen van harte dat de omgevingswet niet het omgekeerde gaat teweegbrengen.
Het doet ons goed dat er nu eindelijk wat vaart komt bij de herinrichting van het Kerkplein in Aarle-Rixtel en de aanpak van de Deense Hoek in Lieshout. Omtrent de invulling van de Heuvel in Lieshout wordt nu, zoals afgesproken, overleg gevoerd tussen alle betrokken partijen. Met wat daaruit komt zullen we ons beraden op ons standpunt. De zorgen om onze kleinste kern Mariahout nemen steeds grotere vormen aan. Hoe kan de leefbaarheid er worden gehandhaafd? Zeker nu voorzieningen er weggaan, de basisschool steeds minder leerlingen heeft en het verenigingsleven terugloopt vanwege de aflopende aanwas van vrijwilligers en nieuwe leden. Een probleem overigens waar veel kleine kernen in ons land mee te maken hebben. Ook hier zal in overleg met alle partijen gekeken moeten worden hoe de leefbaarheid zoveel mogelijk in stand gehouden kan worden. Een hele lastige opgave.
Slot
We eindigen onze bijdrage zoals we die begonnen, positief. Hoewel wij soms andere keuzes zouden maken, zijn we blij met de huidige financiële situatie van onze gemeente.