PNL Beschouwing Kadernota 2025

4 juli 2024

Dit is de complete tekst die we hebben gebruikt bij de beschouwingen van de Kadernota 2025: Voorzitter, we zijn samen aan zet om scherp aan de wind te varen. Dat is de eindconclusie wanneer we naar de Kadenota 2025 kijken. Met dank aan de Rijksoverheid, gaan we vooralsnog financieel onzekere jaren tegemoet. Terecht wordt dus gesteld dat we keuzes zullen moeten maken om ervoor te zorgen dat begrotingen positieve cijfers kunnen laten zien. Ondanks dit bepaald niet positieve beeld, willen we onze beschouwing toch overwegend positief laten klinken.

Wij vinden het goed dat om in ieder geval voor komend jaar een sluitende begroting te kunnen presenteren, er eerst is gekeken naar de eigen gemeentelijk uitgaven. Dat het vervolgens ook nodig geacht wordt om naar de inkomstenkant te kijken, is een gevolg van keuzes, mogelijkheden en onmogelijkheden aan de uitgavenkant. Ook vinden wij het volkomen terecht dat we ook de verbonden partijen (lees: Gemeenteschappelijke Regelingen) scherp aan gaan spreken over hun financiële beleid. Ook daar zal inderdaad de broekriem stevig aangetrokken moeten worden. Wij hebben eerder al aangegeven dat de huidige stijging van onze financiële bijdragen aan de Gemeenschappelijke Regelingen niet vol te houden is. Alleen al voor komend jaar betreft het een stijging van in totaal ruim €800.000.

Gelukkig is de financiële positie van Laarbeek erg goed. We staan dan ook achter het toegestane gebruik van maximaal 10% van de Algemene Reserve om de begroting proberen sluitend te krijgen. Financieel kan Laarbeek dat prima hebben, hoewel dat uiteraard geen oplossing is voor de langere termijn. Overigens blijkt het ook met gebruik van de Algemene Reserve als dekking nog steeds niet mogelijk om vanaf 2026 een structureel sluitende begroting te laten zien.

Voorzitter, wij lopen kort door de verschillende programma’s. Er is gekozen om bezuinigingen te zoeken op alle mogelijke plekken binnen de begroting. Daar staan wij achter, ook al zijn dat soms bezuinigingen met vervelende en/of minder populaire gevolgen. Over ieder voorstel voor scherper begroten en het versoberen van beleid of uitvoering binnen alle programma’s kunnen we twijfels hebben en discussies voeren. Uiteraard hebben we die op sommige punten ook. Toch durven- en willen wij als PNL echter deze keuzes maken. Daarbij houden we in ons achterhoofd dat we de lasten voor de inwoners zo min mogelijk willen laten stijgen.

Burger & Bestuur:
Wij ondersteunen in dit programma de voorgestelde dekkingsplannen en aanpassingen allemaal. We gaan ze niet allemaal specifiek benomen.

Veiligheid:
In het dekkingsplan zien we hier alleen een besparing door begrote energiekosten voor de brandweerkazerne te strepen. Aangezien deze niet gebruikt wordt, is dat een logische keuze.

Woon & Leefklimaat:
-De Odzob bijdrage voor Laarbeek stijgt fors. Er loopt op dit moment een onderzoek. We wachten de uitkomsten daarvan af en hopen dat we aan de hand daarvan in ieder geval de dienstverlening kunnen verbeteren. Wellicht kunnen er tegelijk daarmee ook kosten bespaard worden. Namens PNL hebben wij ons overigens onlangs ook uitgebreid laten horen tijdens de twee bijeenkomsten over de Odzob, waarbij wethouders, burgemeesters, statenleden en bestuursleden aanwezig waren. Een gesprek daarna met de interim-directeur van de Odzob heeft ons hoopvol gestemd.

Wat betreft het praktische groenbeleid zien wij in de 4 Laarbeekse kernen ongewenste gevolgen. Voor inwoners belangrijke plekken zien er op dit moment letterlijk niet meer uit en zijn soms nauwelijks nog fatsoenlijk bereikbaar geworden. Wij zijn van mening dat een aantal nader te bepalen belangrijke plekken in iedere kern beter onderhouden zouden moeten worden. Dit o.a. om de beleving ervan door onze inwoners én bezoekers overeind te houden. Om dit te compenseren kunnen een aantal andere plekken, die als minder belangrijk ervaren worden, juist minder worden onderhouden.

Punt van zorg is de bestrijding van de Japanse- en ook andere (Aziatische) invasieve duizendknopen. Bij het Rijk en provincie lijkt er weinig urgentie te zijn om hier iets mee te doen. Samenwerking tussen de verschillende overheden is -wellicht mede daardoor- niet of nauwelijks aanwezig. Buiten alle andere oorzaken kan ook dit een bedreiging worden voor de biodiversiteit.

Economie & Werkgelegenheid:
Binnen dit belangrijke programma zien op dit moment vooral veel ontwikkelingen die regionaal aangepakt worden. Met name gaat het dan om bedrijventerreinen en natuurlijk de explosieve groei van de regio.

Gezondheid, Welzijn, Zorg & Onderwijs:
-Over de verhogingen van onze bijdragen aan de Gemeenschappelijke Regelingen hebben we al iets gezegd. Ook in dit programma hebben we daar mee te maken. De GR-en zullen er, net zoals wij met onze begrotingen, alles aan moeten doen om deze stijgingen in de hand te houden.

-In het sociaal domein zien we de kosten blijvend fors stijgen. Alleen al bij de kosten voor Wmo, Jeugd, Bijzondere bijstand, Minimabeleid & Schuldhulpverlening is een ongekende totale bijstelling gedaan van €950.000 structureel (pagina 26). Dat kan natuurlijk niet blijven doorgaan, hoe lastig kostenbesparingen ook zijn.

Financiën & Bedrijfsvoering:
-De voorgestelde budgetaanpassingen bij bestaand beleid begrijpen we.

-Eén opmerking willen we nog maken: inhuur van personeel vervangen door vaste medewerkers juichen wij toe. Niet alleen vanwege de eventuele financiële gevolgen, maar vooral ook omdat dit volgens ons beter is voor onze organisatie. We beseffen tegelijkertijd ook dat de arbeidsmarkt erg moeilijk in elkaar steekt op dit moment. Zoals al gezegd bij de jaarstukken 2023, vinden wij de forse toename van het aantal fte

’s binnen het gemeentehuis wel een zorgelijke tendens i.v.m. de structurele kosten die hieraan zijn verbonden.

Voorzitter, tenslotte nog een constatering over een voor velen erg belangrijk onderwerp: namelijk woningbouw. We horen vaak dat er meer gebouwd moet worden. De komende jaren staan er in Laarbeek echter nu al meer dan 1000 woningen op de planning om opgeleverd te worden. In totaal zijn er op dit moment liefst 1503 zachte en harde woningbouwplannen. Dat is een hele forse toename op het huidige aantal van ruim 9000 woningen. Groei is voor ons sowieso al geen doel op zich, en te snel groeien is om allerlei redenen niet gewenst.

Hiermee sluiten we de beschouwing van PNL af. Wij komen bewust niet met nieuwe voorstellen, omdat dat in de huidige situatie niet reëel is. Er zijn nu al meer dan genoeg financiële uitdagingen. Daarbij zijn er nog een aantal grote voorstellen onderweg, die ook forse financiële consequenties kunnen hebben. We gaan een financieel lastige tijd in, maar wij hebben er vertrouwen in dat we tezamen tot de juiste besluiten kunnen komen om deze uitdaging het hoofd te bieden. Ze zullen het waarschijnlijk niet horen, maar we doen hierbij toch een dringend beroep op politiek Den Haag om naar de financiering van de gemeenten te kijken. Want dat is verreweg de grootste veroorzaker van de moeilijke financiële positie van Laarbeek en de rest van Nederland. Wij eindigen zoals we deze beschouwing begonnen: laten we tezamen inderdaad scherp aan de wind varen en op die manier de uitdagingen die voor ons liggen het hoofd bieden.


Hiernaast hebben wij tegen een ABL-motie gestemd die de proef van het afsluiten van de Laarbrug in Aarle-Rixtel, om te onderzoeken of afsluiting ervan t.b.v. het snelfietspad Gemert-Eindhoven, een optie kan zijn. Wat wij hierover hebben gezegd is:

-Uiteraard onderkennen ook wij de problemen die zouden kunnen ontstaan wanneer de brug t.b.v. de proef tijdelijk wordt afgesloten.
-Dat zijn nu echter nog aannames die weliswaar aannemelijk zijn, maar niet aangetoond.
-Om aan te kunnen tonen of deze aannames juist zijn, is deze proef nodig.
-Onze verwachting is overigens dat de proef aan zal tonen dat definitief afsluiten van de Laarbrug onwenselijk zal blijken te zijn.
-Mocht dat inderdaad zo zijn dan is dat, wat ons betreft, wat het is, ongeacht de gevolgen voor het snelfietspad.
-Uitstellen van de proef totdat alle andere knelpunten zijn opgelost leidt, zo vrezen wij, tot een hele forse vertraging van minimaal jaren. Dat vinden wij niet wenselijk.
-We hebben de wethouder gevraagd om de proef vroegtijdig te stoppen, wanneer er grote verkeersproblemen ontstaan. Dat heeft hij toegezegd.

Ook een amendement van ABL (ondertekend door de DWG en PvdA) om de omvorming van het groen in Laarbeek, in tegenstelling tot wat het college als bezuinigingsmaatregel voorstelt in de Kadernota, niet te verlengen naar 20 jaar, hebben wij niet ondersteund. Daar hebben wij het volgende over gezegd:

-Zoals wij ook in onze beschouwing hebben gezegd, staan wij achter alle besparingen die het college heeft voorgesteld in de kadernota. Iedere bezuiniging kan worden bediscussieerd en er zijn altijd redenen waarom deze niet wenselijk zouden zijn. Die keuze hebben wij bewust niet gemaakt.
-Wij denken dat uitsmeren over 20-jaar prima kan en geen echt groot verschil gaat maken omtrent klimaat en milieu. We doen als Laarbeek al veel. Daar kan menig gemeente een voorbeeld aan nemen.
-Gezien de noodzaak van bezuinigen daar waar het mogelijk, waar wij achter staan, en de minimale impact die het voorstel volgens ons zal hebben op klimaat en milieu, zullen we dit amendement niet steunen. Ook al begrijpen we de goede intentie natuurlijk wel.

Terug naar het overzicht

Nieuwsbrief

Wilt u graag op de hoogte blijven van PNL? Met onze digitale nieuwsbrief ontvangt u automatisch aan het eind van iedere maand een overzicht van onze nieuwsberichten.